Als je aan tempura denkt, heb je het idee dat het iets typisch Japans is. Want daar is het uitgegroeid tot een van dé kooktechnieken om allerlei ingrediënten een bijzonder smakelijk omhulsel te geven. Alleen komt tempura niet uit Japan, maar komt de techniek oorspronkelijk uit Portugal. Portugese zeevaarders namen de techniek namelijk de wereld over waardoor hij uiteindelijk ook in het land van de rijzende zon terecht is gekomen.
Het coaten van allerlei soorten groenten, zeevruchten of eetbare bladeren in beslag en daarna in olie bakken, dat valt allemaal onder de noemer tempura. Deze kooktechniek werd samen met allerlei ingrediënten door de Portugese zeevaarders in de 15e tot de 18e eeuw de wereld over genomen naar Afrika, Amerika en Azië.
Handelsroute
Aan het begin van de zestiende eeuw waren het drie Portugese schippers die in 1543 als eerste Europeanen voet aan wal zetten in Japan. Daar vestigden zij een handelshaven voor vuurwapens en goederen die nog altijd actief wordt gebruikt voor de Nanban-handelsroute. Dit is de periode die ervoor zorgde dat in Europa Portugal de dominante handelspartner werd en was van Japan.
Tempura uit Portugal wordt Japans
Als de handel eenmaal in orde is, dan volgt er in die tijd altijd al heel snel de volgende stap: het geloof en bekeren. Zo kwamen de Portugese jezuïeten naar Japan om de lokale bevolking te bekeren en catechiseren. Dit bracht natuurlijk katholieke voorschriften met zich mee, zoals het verbod op het eten van vlees in vastentijd. Koks in Portugal had dit verbod op het idee gebracht om het recept peixinhos da horta te ontwikkelen. Letterlijk betekent dit ‘kleine vis uit de tuin’ en was een voorloper van hoe we tempura nu kennen.
(Mocht je denken dat de combinatie Portugese schippers, katholieken en Japan je bekend voorkomen, de serie Shogun speelt zich in deze tijd af)
Tempura in Portugal
Voor het maken van peixinhos da horta doken de chefs de tuinen in om kleurrijke groenten of bonen te vinden, die in beslag te leggen en daarna te frituren. Ze zagen er daarna uit als kleine stukjes vis in beslag, iets dat voor de Portugezen toen al een lekkernij was in de vorm van horsmakreel en sardines.
Tempura in Japan
De peixinhos da horta kwamen op de boten mee naar Japan en zo kwamen zij er mee in aanraking. De techniek vonden ze zeer interessant, want naast groenten werd er van alles in beslag gedompeld om te frituren. Dat ging destijds al om: vis, zeevruchten, allerlei groenten zoals asperges, lotuswortel en zelfs shiso-bladeren. Zo is frituren in de Japanse keuken geïntroduceerd en dat hebben de Portugezen ook in Brazilië bewerkstelligd.
Dat doet hij volgens de filosofie dat je aan de hand van eten en drinken heel veel leert over een chef of bartender, de roots van een regio, het heden en de toekomst.
Te bereiken via: wes@tastytrails.nl
- Reistrends voor 2026: reizen wordt persoonlijker dan ooit - 26 oktober 2025
- Teremana Tequila breidt uit naar twintig nieuwe markten - 25 oktober 2025
- NVWA grijpt in: vegetarisch gehakt moet andere naam krijgen - 25 oktober 2025